بيش از 4000 ماده شيميايي در دود تنباكو شناسايي شده است. مواد شيميايي ديگري نيز به تنباكو اضافه مي‌شود كه باعث سريع‌تر سوختن، طعم‌دار شدن و اعتياد آور شدن آن مي‌شود. بيش از 40 ماده شيميايي سيگار باعث سرطان مي‌شود و دست كم 28 ماده شيميايي تنباكوي جويدني، عامل سرطان است. موادي از قبيل آمونياك( مواد شوينده خانگي)، قير، مونوكسيد كربن، استون، متانول، فرمالدئيد، ددت، بوتان، آرسنيك، نيكوتين، كادميم و بنزن.
آثار كوتاه مدت استعمال دخانيات: تنفس بدبو، بدخلقي، بوي بد لباس، سرگيجه، تغيير رنگ دندان، بالا رفتن ضربان قلب، بالا رفتن فشارخون، سرفه خشك و سوختگي.
آثار بلند مدت استعمال دخانيات: بيماري‌هاي قلبي (حمله قلبي، تنگي عروق كرونر، فشار خون بالا و سكته قلبي)- سرطان (ريه، حنجره، كليه، مثانه، گلو، لوزالمعده، دهان، كبد و لب)- بيماري‌هاي ريوي (برونشيت مزمن، آمفيزيم، آسم، انسداد مزمن مجاري تنفسي و كاهش عملكرد ريه)- نقص تولد (سقط جنين، تولد زودرس، كم وزن بودن هنگام تولد و مرگ زودرس نوزاد، عدم باروري)- بيماري‌هاي گوش ( عفونت گوش مياني و كاهش شنوايي)- سكته مغزي- زخم معده- پوكي استخوان- بيماري‌هاي لثه- بيماري‌هاي پوستي و غيره.
مواد سمي قليان نه تنها كمتر از سيگار نيست بلكه بعضي از مواد از جمله دوده، مونوكسيد كربن و نيكوتين آن بيشتر از سيگار است. همچنين آب هيچگونه فيلتر و محافظي در مقابل دود ايجاد نمي‌كند. با مصرف قليان بيش از 600 ماده سمي و مهلك وارد ريه مي‌شود.
دود سيگار دست دوم، دود سيگاري است كه به محيط وارد شده و استنشاق مي‌شود. اين‌دود مخلوطي از دود سيگار و بازدم فرد سيگاري است كه از دهان خود به بيرون منتقل مي كند و سيگاري تحميلي، فرد غير سيگاري است كه در معرض دود دخانيات قرار گرفته است. طبق گزارش‌هاي سازمان جهاني بهداشت، يكي از هر 10 مرگ ناشي از تنباكو، براي افراد سيگاري دست دوم اتفاق مي‌افتد.
- بر اساس ماده 9 قانون مبارزه ملي با دخانيات مصوب مجلس شوراي اسلامي، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي موظف است فعاليت‌هاي پيشگيرانه در مبارزه و كنترل مصرف دخانيات اعمال نمايد.
- بر اساس ماده 26 آئين‌نامه اجرايي قانون مبارزه ملي با دخانيات، استعمال و عرضه سيگار و ساير مواد دخاني در اماكن عمومي (بيمارستان‌ها، درمانگاه‌ها، مطب‌ها، اماكن بهداشتي، سالن‌هاي همايش، سينماها، رستوران‌ها، سفره خانه‌ها، اماكن ورزشي، آموزشي، فرهنگي، مذهبي و وسائل نقليه و غيره) ممنوع است.
- بر اساس تبصره ماده 11 دستورالعمل عاملين مجاز مواد دخاني اتحاديه‌هاي صنفي، مجاز به صدور پروانه فروش مواد دخاني جهت واحدهاي صنفي كه تا شعاع 100 متري از مراكز آموزشي، ورزشي، بهداشتي و زيارتي قرار دارند، نمي‌باشد.
- بر اساس دستورالعمل اجرايي بيمارستان بدون دخانيات نيز سيگار كشيدن پرسنل، بيماران، مراجعه‌كنندگان، در كليه محوطه‌‌هاي بيمارستان شامل بخش‌هاي مختلف درماني و پشتيباني، سالن‌هاي انتظار، راهروها، سالن‌هاي غذاخوري و ديگر فضاهاي فيزيكي اكيداً ممنوع است. همچنين عرضه سيگار و ساير مواد دخاني در فروشگاه‌هاي داخل بيمارستان ممنوع است.
